29/6/2011 tarihli 644 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile 3ı94 sayılı İmar Kanunu hükümleri uyarınca belediyelerin mücavir alan sınırlarının tespitine ilişkin usul ve esasları belirlemek ve tespit edilen sınırları onaylamak görevi Bakanlığımıza verilmiştir.
Bu kapsamda Bakanlığımızın 31.07.2013 tarih ve 2013/22 Sayılı Genelgesi uyarınca mücavir alan tekliflerinde;
MÜCAVİR ALANA İLİŞKİN SINIRLARIN BELİRLENMESİ, TEKLİF HAZIRLANMASI
A-Gerekçeler
Mücavir alana dahil etme işleminde,
a)Kaçak ve çarpık yapılaşmayı önlemek ile fen ve sağlık şartlarına uygun planlı yapılaşmayı sağlamak,
b)Plan kararlarına göre yerleşmenin gelişme alanında olmak,
c)Üst ölçekli plan kararlarının uygulanması ve takibini sağlamak,
d)Özel kanunlarla belirlenmiş koruma alanlarını korumak,
e)Ülke, bölge veya kent için önemli yatırımlar yapmak veya yatırımlara altyapı götürmek ve belediye hizmetleri sunmak gerekçeleri gözetilir.
Mücavir alana hizmet sunacak ve alanı denetleyecek, hizmet ve denetleme hususlarında gerekli mali ve teknik donanıma sahip belediyeler yukarıda yer alan gerekçelerden biri veya birden fazlası mevcut olması halinde mücavir alan teklifi yapabilir.
B-Mücavir alan sınırını belirleme esasları
Mücavir alan teklif sınırı belirlenirken aşağıda belirtilen esaslara uyulur.
a)Irmak, göl, dağ sırtları, orman ve benzeri tabii ve yol, su kanalı ve benzeri doğal ve yapay eşikler, idari sınırlar ile özel kanunlarla belirlenen alan sınırları gibi eşikler dikkate alınır.
b)Teklif köy yerleşik alanlarını kapsıyor ise, köy yerleşik alanının tamamının, teklif alanın içinde veya dışında kalması sağlanır.
c)Köy idari sınırının tamamı mümkün olan yerlerde teklif içerisine alınır.
ç) Teklif sınırı içinde mücavir dışı bırakılan herhangi bir alan tanımlanamaz.
d)Teklif edilen alan belediyenin bağlı olduğu il ve ilçe sınırları dışında olamaz.
e)Belediye sınırları içindeki alanlar mücavir alan teklifine konu edilemez.
f)Üst ölçekli plan ve imar planı kararları mücavir alan sınır teklifinde dikkate alınır.
g)Teklife esas olan sınır, belediyenin hizmet imkânları ve denetim kapasitesini aşacak derecede geniş veya hizmet normlarına uymayan münferit ve parsel ölçeğinde kalacak kadar dar olamaz.
ğ) Mücavir alan teklifinin belediye sınırlarına bitişik olması esastır. Ancak teklifin belediye sınırlarına bitişik olmaması durumunda gerekli ve hizmetlerin sunulması için doğrudan erişilebilirliğin sağlanması gerekir.
h)Büyükşehir belediyesi sınırları içinde mücavir alan teklif edilemez.
C- Belediye tarafından yapılacak iş ve işlemler
Teklifler ilgili Belediyece aşağıda belirtilen hususlar çerçevesinde hazırlanır.
a)Teklife konu mücavir alan sınırları ve raporu ile alakalı olarak belediye meclisi kararı alınır. Kararda teklif alan coğrafi olarak tanımlanır, koordinat değerlerine ve yüzölçümüne yer verilir.
b)Teklife ilişkin teknik gerekçe raporu düzenlenir. Raporda, mücavir alana ilişkin teklifin gerekçeleri, alana ilişkin bilgiler detaylı olarak yer alır.
c)Ek-3 ve Ek-4'de yer alan "Mücavir Alan Değerlendirme Tabloları" Valilikçe doldurulması gereken bölüm hariç olmak üzere doldurulur.
ç) Mücavir alanlar ile ilgili bilgi teknolojilerine uygun olarak veri standardını sağlamak üzere, Bakanlık'ça belirlenmiş usullere göre 1/25000 ölçekli teklif paftası sayısal ve matbu olarak Ek-1 ve Ek 2'ye göre hazırlanır.
Mücavir alan tekliflerine ilişkin teklif dosyası ilgili belediyece bu madde hükümlerine uygun olarak (4) takım halinde hazırlanır ve valiliğe sunulur.
Ç- Valilikçe yapılması gereken iş ve işlemler
Valilik, belediye tarafından iletilen teklif dosyasını on beş gün içinde inceler. Eksik veya uygun olmayan dosyalar ilgili Belediyesine iade edilir. Teklif dosyasında eksik bulunmaması halinde bu maddede belirtilen iş ve işlemler otuz gün içerisinde tamamlanır.
a)İlgili birim uzmanlarınca mahallinde inceleme yapılır. İnceleme sonuçlarına göre teklife konu alanı görsel şemalar ile açıklayan, teknik bilgi veren belediye teknik gerekçelerini inceleyen ve belediyenin hizmet kapasitesinin etkin ve yeterli olup olmadığını analiz eden nitelikte teknik gerekçe raporu hazırlanır. Teklife ilişkin olarak hazırlanan teknik gerekçe raporunda ayrıca teklifin uygun bulunup bulunmadığına dair görüş belirtilir.
b)İl özel idaresinin ilgili teknik birimin den, teklif alana ilişkin olarak yatırım, plan,
proje ve yürütülen hizmetleri hakkında görüşü alınır.
c)İhtiyaç duyulması halinde, teklif hakkında ilgili kurum ve kuruluşların görüşü süre belirtilerek istenir. Bu konudaki yazılara otuz gün içinde cevap verilmemesi halinde olumlu görüş verilmiş kabul edilir.
ç) Valilik teklif alanında kalan köylere bilgi verir. Bilgilendirmeyi takip eden bir hafta içerisinde teklife ilişkin gerekçeli köy ihtiyar heyeti kararı alınır ve valiliğe iletilir. Bu süre içinde karar alınmaması durumunda köy ihtiyar heyeti kararı olumlu kabul edilir. Köy ihtiyar heyeti kararının olumsuz olması durumunda, ihtiyar heyeti kararında yer alan gerekçeler incelenir ve konu hakkında görüş oluşturulur.
d)Ek-3 ve Ek-4'de yer alan değerlendirme formlarındaki valiliğin doldurulması gerekli kısımlar doldurulur, bilgilerin doğru ve eksiksiz doldurulduğunun kontrolü yapılır.
e)Teklife ilişkin, tüm bilgi, belge ve paftada yer alan sınır bilgilerinin doğruluğu kontrol edilir ve aslına uygunluğu onaylanır.
Teklif dosyasına, hazırlanan gerekçe raporu ile il özel idaresi görüşü eklenir ve teklif için karar alınmak üzere İl İdare Kuruluna gönderilir.
Valilik, belediyeden (4) takım halinde iletilen teklif dosyalarını, il idare kurulu kararı, il özel idaresi görüşü, teknik gerekçe raporu, alınmış ise köy ihtiyar heyeti kararı, ilgili kurum ve kuruluş görüşlerini de eklemek suretiyle düzenler. Bu teklif dosyalarından bir takımını kaydı tutulmak ve arşivlenmek üzere muhafaza eder, bir takımını ilgili belediyeye, iki takımını da incelenmek üzere Bakanlığa gönderir.
D-Başka belediyenin mücavir alanı kapsamında kalan teklifler
Teklif sahibi belediye tarafından, başka bir belediyenin mücavir alanındaki yerler için talepte bulunulması halinde, Genelgenin I A maddesinde belirtilen gerekçeler dışında diğer belediyenin gelişme alanında kalıp kalmadığı, diğer belediyenin yerleşme alanına ilişkin kullanım, yatırım, planlama ve idari bakımından bütünlük sağlayıp sağlamadığı gibi hususlarında teklife ilişkin diğer belediyenin görüşü alınır ve teklif dosyasına eklenir.
Bu tür teklifler, teklif dosyasında yer alan bilgiler ile gerektiği takdirde mahallinde yapılan inceleme sonucu elde edilen veriler, teklife konu alana ilişkin hali hazırda mücavirin bağlı bulunduğu belediyenin imar konusunda yaptığı çalışmalar, belediyenin alana götürdüğü hizmetler ile teklif alan içindeki köy görüşleri gibi veriler dikkate alınarak Bakanlıkça değerlendirilir.
II.TEKLİFLERİN SONUÇLANDIRILMASI
A-Bakanlıkça resen onaylanması
Bakanlık; onaylı üst ölçekli plan kararları, afetler, doğal, tarihi, kültürel ve ekolojik özellikler, değişen idari sınırlar sonucu mücavir alanların bütünlüğünün bozulması veya teklif gerekçesinin ortadan kalkması gibi zahmet gerektiren hallerde herhangi bir teklif veya talep olmaksızın ilgili valiliğe bilgi vererek ve gerektiğinde belediye ile işbirliği sağlayarak mücavir alana dahil etme ve çıkarma işlemini re' sen yapabilir.
B-Tekliflerinin onaylanması sonrasında yapılan işlemler
Valilik, mücavir alan sınırı içine alınan alanların bağlı olduğu köy muhtarlıklarına da onaya dair yazı ile bilgi verir. İlgili valiliğince ve belediyesince bilgi amaçlı ilan panolarında otuz gün süreyle ilan edilir. İlgili valilik ilan ile ilgili Bakanlığı bilgilendirir.
C- Koordinasyon
Valilik adına mücavir alan ile ilgili iş ve işlemleri Bakanlık İl Müdürlüğü yürütür.
Bu Genelgede yer alan usul ve esaslara uygun hazırlanmayan, eksik bilgi ve belge bulunan teklifler hakkında Bakanlıkça yapılacak bildirimi müteakip doksan takvim günü içerisinde bütün eksiklerin tamamlanarak Bakanlığa sunulması zorunludur. Bu süre zarfında tamamlanmayan teklifler Bakanlıkça yeni bir işleme gerek olmaksızın kabul edilmemiş sayılır. Bu duruma gelmiş olan teklifin belediyesince müracaatı halinde yeniden hazırlanması gerekir.
Bakanlıkça onaylanmadığı müddetçe belediye meclisleri veya il idare kurulunca alınan kararlar mücavir alan onayı kazanmaz.
