Millî emlâk taşra birimleri, millî emlâk mevzuatının uygulanması bakımından il ve ilçe merkezlerinde iş hacmi de dikkate alınarak; milli emlak dairesi başkanlığı, milli emlak müdürlüğü ve başkanlık veya müdürlük olmayan yerlerde de milli emlak şefliğinden oluşur.

Millî emlâk dairesi başkanlığı, millî emlâk müdürlüğü ve milli emlak şefliği yetki alanı, kurulmuş olduğu il veya ilçenin mülki idare sınırları ile çevrelenir.

Milli Emlak Dairesi Başkanlığı / Milli Emlak Müdürlüğünün Görevleri

Millî Emlâk Dairesi Başkanlığı, İş hacmi dikkate alınarak, Bakanlıkça gerekli görülen yerlerde Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne bağlı olarak kurulur. Başkanlık, Genel Müdürlüğün ildeki görevlerini yerine getirir.

Millî Emlâk Müdürlüğü, İl Müdürlüğüne bağlı çalışır ve İl merkezlerinde kurulur. Ancak,  Bakanlık aynı il merkezinde birden fazla veya ilçelerde millî emlâk müdürlüğü kurmaya yetkilidir.

Milli emlak şefliği, Millî emlâk müdürlüğü olmayan ilçelerde, millî emlâk işlemleri, Milli emlak şeflerinin sorumluluğu altında yürütülür.

Milli Emlak Müdürlükleri ve İlçelerde bulunan Milli Emlak Şeflikleri aşağıda belirtilen görevleri yapmakta sorumludurlar.

a) Hazine mallarının yönetimine ilişkin hizmetleri, gerektiğinde diğer kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği yaparak yürütmek,

b) Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazların satışı, kiralanması, trampası ve üzerinde sınırlı aynî hak tesisi, Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiralanması ve bu yerler için gerekli görülen hallerde kullanma izni verilmesi işlemlerini yürütmek,

c) Devlete intikali gereken taşınır ve taşınmazlarla hakların Hazineye mal edilmesi işlemlerini yürütmek, taşınmaz malların tescilini, taşınırların tasfiyesini sağlamak,

ç) Hazine taşınmazlarından kamu hizmeti için kullanılması gerekli olanları; kamu idarelerine ve köy tüzel kişiliklerine tahsis etmek ve tahsis amacının ortadan kalkması veya amaç dışı kullanılması halinde tahsisi kaldırmak; tahsisi kaldırılan taşınmazların üzerinde Hazine dışındaki kamu kurum ve kuruluşlarına ait yapı ve tesislerin tasfiye işlemlerini yürütmek,

d) İl sınırları içinde Genel bütçe kapsamındaki lojmanları takip edip ,kira tahsilatını MEOP sistemine  işlemek

e) Hazinenin paydaş olduğu taşınmazlar hakkında izale-i şüyu (paydaşlığın giderilmesi) davalarını takip etmek, davaya iştirak edilip edilmeyeceğine karar vermek üzere işlem yapmak, gerekirse satın alma işlemlerini yürütmek,

f) Hazineye ait taşınmazların ve Bakanlık Milli Emlak Birimine ilişkin taşınırların envanter kayıtlarını tutmak,

g) Genel bütçeli kuruluşların kamulaştırdığı yerlerin Hazine adına tescilini sağlamak,

ğ) Kanunlar ve antlaşmalar gereğince muayyen zümrelere izafetle el konulması gereken para, mal ve hakların işlemlerini yapmak ve tasfiyelerini sonuçlandırmak, kapanan siyasi partilerin malvarlıklarını tasfiye etmek,

h) Genel bütçeye dâhil dairelerin hizmet dışı kalan taşınırlarının satışını yapmak,

ı) Hazine mallarıyla ilgili diğer mevzuatla verilen görevleri yürütmek,

i) Görev alanına giren konulardaki alacakların süresinde ve mevzuata uygun olarak takip edilerek tahsil aşamasına getirilmesi için gerekli tedbirleri almak, tahsil edilmesine ilişkin işlemleri yürütmek,

k) Yönetimi kimseye ait olmayan taşınmazlar üzerinde Hazine hak ve menfaatlerinin korunmasını sağlamak, yönetmek, işletmek, bakım ve onarımlarını yaptırmak, işgal ve tecavüzlere karşı korumak, yönetiminden elde edilen gelirleri tahsil etmek ve gerekli diğer işlemleri yapmak,

l) Hazine taşınmazlarında define aramak isteyenler için mevcut mevzuat hükümleri çerçevesinde izinlerin alınması ve yükümlülüklerin yerine getirilmesi kaydı ile muvafakat vermek, arama faaliyetinin izlenmesinde görev yapmak üzere personel görevlendirmek,

m) İmar planları, revizyon ve değişiklikleri ile arsa ve arazi düzenlemelerini izlemek, belediye nezdinde takip edilerek gerektiği taktirde dava açılmasının sağlanması ve takibi işlemlerini yürütmek,

n) Kesinleşmiş imar planlarında, 3194 sayılı İmar Kanununun 11 inci maddesi gereğince kamu hizmetlerine ayrılmış yerlere rastlayan taşınmazların kamuya bedelsiz terk edilmesi ve gerektiğinde tapu kaydı terkin edilmesi işlemlerini yürütmek,

o) Hazine yararını gözeterek taşınmazların ifraz ve tevhit işlemlerini yürütmek,

ö) Kiraya verilen, irtifak hakkı kurulan veya kullanma izni verilen taşınmazlardan süresi dolduğu halde tahliye edilmeyen, sözleşmesi feshedilen veya herhangi bir sözleşmeye dayanmaksızın fuzuli olarak işgal edilen Hazine taşınmazlarının tahliye işlemlerini yürütmek,

p) Gerçek ve tüzel kişiler tarafından Hazineye yapılacak şartlı veya şartsız ya da mükellefiyetli veya mükellefiyetsiz taşınmaz bağış işlemleri ile bağış amacında kullanılamaması veya mükellefiyetin yerine getirilememesi nedeniyle bağışlayana iadesi gereken taşınmazların iade işlemlerini yürütmek,

r) Düzenleyici ve denetleyici kurumlar hariç kamu idarelerinin, görmekle yükümlü olduğu kamu hizmetlerinde kullanılacağına ve amacına uygun kullanılmaması hâlinde geri alınacağına dair tapu kütüğüne şerh konulması kaydıyla, devralınması istenilen taşınmazların devri yerine tahsisinin yapılması suretiyle kamu hizmetlerinin görülmesi sağlanabiliyor ise tahsis yapmak, aksi halde bedelsiz devir işlemlerini yürütmek,

s) Mahkemelerden mirasçısı olmaksızın vefat etmesi veya gaipliği nedeniyle terekesi Hazineye intikal eden şahısların tüm malvarlıklarının Hazineye intikalinin sağlanması işlemlerini yapmak,

ş) Kayyımlık ile ilgili iş ve işlemlerin İl Müdürlüğü adına yürütmek

t) İdarece ihtiyaç duyulan taşınırların öncelikle diğer idarelerdeki ihtiyaç fazlası taşınırlardan karşılamak suretiyle temin etmek, bu şekilde karşılanamaması halinde, satın alma yoluna gitmek,

u) Gerektiğinde, 2644 sayılı Tapu Kanununun 35 ve 36 ncı maddelerinde sayılan iş ve işlemleri yürütmek,

ü) Hazineye ait taşınmazların satışını arttırmaya ve tanıtımına yönelik çalışmalar yapmak, satışa çıkarılan taşınmazlar ve ihalelere ilişkin bilgilendirme ve tanıtım faaliyetlerinin yürütülmesini sağlamak, mevzuat ve işleyiş hakkında vatandaşlara bilgi vermektir.

v) Gerek Kanun Hükmünde Kararnameler ile gerekse mahkemelerce kapatılan dernek ,cemaat, vakıf ve sendikalar ile ilgili iş ve işlemleri yürütmek