CBS Teknolojileri İle Yatırıma Uygun Arazi Envanterinin Belirlenmesinde Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri

İş ve yatırım ortamına ilişkin yatırım yerleriyle ilgili 10. Kalkınma planı kapsamında, yatırıma ilişkin belirsizliklerin azaltılarak gerek yerli gerek doğrudan yabancı yatırımlarının kolaylaştırması hedeflenmektedir. Bu nedenle de İllerde yatırıma uygun arazi envanterinin yatırımcıya etkili ve etkin bir şekilde sunulması amacıyla Coğrafi Bilgi Sistemleri altyapısının geliştirilerek kullanılması ve stratejik ve büyük ölçekli yatırımcılara uygun yatırım yerleri hazırlanması önem kazanmıştır.Sektörel bazda yatırım için uygun arazinin tespitinde Çokkriterli karar verme yöntemi kullanılmaktadır.Çok kriterli karar verme yöntemleri farklı çevresel ve sosyo-ekonomik etkiyi barındıran alternatifler arasındaki karmaşıklığın analiz edilmesinde etkileşimli ve esnek bir araçtır. Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Çok Kriterli Karar Verme tekniklerin birleştirilmesi, çoklu ve karmaşık yapıya sahip kriter ve nesnelerin çeşitli alternatiflerinin değerlendirilmesinde kullanıcıya kolaylık sağlamaktadır.

Çok Kriterli Karar Verme yöntemleri farklı çevresel ve sosyo-ekonomik etkileri barındıran alternatifler arasındaki karmaşıklığın analiz edilmesinde etkileşimli ve esnek bir araçtır. CBS ile Çok Kriterli Karar Verme tekniklerinin birleştirilmesi, çoklu ve karmaşık yapıya sahip kriter ve nesnelerin çeşitli alternatiflerinin değerlendirilmesinde kullanıcıya kolaylık sağlamaktadır. Bu yöntem, seçilen kriterler (faktörler ve limitler) doğrultusunda alternatiflerin oranlanıp karşılaştırılması suretiyle bilgilerin entegrasyonunu sağlamaktadır. Bu durum, mekâna ve özniteliğe ilişkin pek çok kriter dolayısıyla aynı anda analize girecek çok sayıda değişkenin koordineli bir şekilde ortak yönetilmesi anlamına gelmektedir.

Yatırıma uygun arazi seçimi;verileri doğru,tam kaliteli ve güncel şekilde üretildiği ve fiziki olarak paylaşıldığı bu önerilen sistemler ile yapılırsa (atlas.gov.tr.vb) hızlı ekonomok ve doğru çözümler sunar.

Yatırıma Uygun Arazi Envanterlerinin Belirlenmesinde:

Hızlı sanayileşme, göç ve nüfus artışı

Büyük bütçeler

Yapım maliyetlerinin düşürülmesi

İnşaat sürelerinin azaltılması

Yatırıma etki eden faktörler

Verinin toplanması ve etkin yönetimi

Türkiye ve jeopolitik önemi, atılımlar

Klasik yer belirleme yöntemleri ve sorunlar yeralmaktadır.

Yer Seçimine Etki Eden Faktörler:

Yerleşim birimlerine uzaklık,

Hava ulaşım güvenliği,

Orman alanları ve ağaçlandırma alanlarına uzaklık,

Flora – fauna alanlarına uzaklık,

Yeraltı ve yüzey sularına uzaklık,

Jeolojik, jeo-teknik durum,

Topografik yapı, Hidrojeolojik durum,

Taşkın, heyelan, çığ, erozyon ve yüksek deprem riski,

Yağış durumu,

Doğal veya kültürel miras durumu,

Sit ve korum alanları

Çizgisel mühendislik yapılarına (boru hattı, enerji nakil hattı vb.) uzaklık,

Toprak kalitesi,

Mevcut maden ve taş ocakları,

İçme suyu havzaları, Rekreasyon ve mesire yerleri

Akifer Alanları,

Eğitim ve sağlık tesisleri