1 – GENEL
Betonarme yapıların inşaatından önce ve inşaatı sırasında uygulama için hazırlanan her türlü tasarım ve denetleme ile ilgili belgeler, en az bu bölümde açıklanan bilgileri kapsayacak şekilde düzenlenir. Bu belgelerle birlikte temel zemini araştırma raporları ve varsa yapım ve bakım için önerilen özel yöntemleri açıklayan raporlar yapının kullanım süresince özenle korunmalıdır.
2 - YAPISAL ÇÖZÜMLEME VE KESİT HESAPLARI Elle veya bilgisayarla yapılan çözümleme ve kesit hesaplarının başında “Tasarım İlkeleri” adı altında aşağıdaki bilgiler özet olarak verilir:
• Yapının taşıyıcı sistemini açıklayan krokiler
• Temel zemini cinsi, temel kotu, zemin özellikleri ve zemin emniyet gerilmesi
• Kullanılan donatı çeliği sınıfı
• Kullanılan beton sınıfı
• İlgili yük şartnamesi, varsa özel yükleme hallerine ait bilgiler
• Deprem yönetmeliğinden alınan bilgiler (etkili yer ivme katsayısı, süneklik düzeyi, davranış katsayısı vb)
• Yapının maruz kalacağı çevre şartları ve buna göre maksimum çatlak genişlikleri
• Yatay ve düşey doğrultularda izin verilen yer değiştirme sınırları
• Yapı ve varsa bağımsız bölümünün duraylılık (stabilite) emniyet katsayıları
• Yararlanılan standardlar, şartnameler ve kaynakların adları
Elle veya bilgisayarla yapılan hesaplarda sistemin statik ve dinamik çözümleme sonuçları açık ve kolay anlaşılır bir şekilde gösterilmelidir. Analizlerde ve kesit hesaplarında standardda verilenlerin dışında denklemler veya abaklar kullanılmış ise bunlar belirtilmeli, kullanılan kaynak fotokopileri hesaplara ek olarak sunulmalıdır. Bilgisayarla yapılan analizlerde program girdileri açık bir şekilde belirtilerek hesabı kontrol eden kişinin elle veya başka bir programla sonuçları irdelemesine olanak sağlanmalıdır. Kullanılan programın, inceleme konusu yapı için yeterli olduğu yetkili kuruluşlarca daha önceden saptanmamışsa hesaplarla birlikte programın kullanıcı el kitabındaki bilgileri içeren bilgiler kontrole verilmelidir. Program çıktılarında her zaman sistem denge denklemlerinin sağlandığı gösterilmelidir.
3 - ÇİZİMLER Betonarme yapılara ait tasarım çalışmalarının her aşamasına ait çizimler, ilgili aşamanın gerektirdiği ayrıntı ve ölçekte amaca yönelik bilgileri açık bir şekilde göstermelidir. Uygulama projelerine ait kalıp planı ve donatı detay çizimlerinde en az aşağıdaki bilgiler bulunmalıdır:
• Kullanılan beton sınıfı
• Çimento cinsi ve standard numarası
• Kullanılan donatı sınıfı
• Agreganın en büyük dane büyüklüğü
• Beton kıvamı
• Kalıp ve kalıp sökümü ile ilgili uyarı ve öneriler
• Değişik elemanların değişik yüzlerindeki pas payları
• Donatı açılımları ve varsa, yapım sırasında gerçekleştirilecek donatı düzenlemeleri
• Beton içinde bırakılacak deliklerin yerleri, boru ve takozların yer ve boyutları
• Tasarımda göz önüne alınan işletme yükleri ve inşaat sırasında oluşabilecek en büyük yükler
• Temel çizimlerinde, zemin kotları, zemin özellikleri, zemin emniyet gerilmesi, temel altındaki zeminde alınacak önlemler
• Çizimler arası ilişkileri gösteren bilgiler Yukarıda sıralanan bilgiler dışında beton döküm şartlarına bağlı olarak bırakılacak inşaat derzlerinde ve genleşme derzlerindeki düzenlemeler çizim ve açıklama notları ile tanımlanmalıdır.
4 - YAPIMIN DENETLENMESİ Yapımın denetimi, yetkili teknik elemanlarca, projede öngörülen koşulları gerçekleştirebilecek şekilde ve özenle yapılmalıdır. İş yerinde, değişik işlerin yapılış tarihlerini gösteren günlük defter tutulmalıdır. Bu defterde agrega ve değişimi, su/çimento oranı ve betonun kalitesi ile ilgili olarak, taze beton için izin verilen çökme (kıvam), agreganın doğal su içeriği, kumda ölçülen kabarma gibi ek bilgilerle, numune alma, don olayı tarih, süre ve izleme saatleri ve günlük sıcaklık bilgileri belirtilmelidir. Günlük defter, yapı sahibi veya denetleyicinin her istediğinde gösterilmelidir. ICS 91.080.40 TÜRK STANDARDI TS 500/Şubat 2000 10
5 - PROJE DEĞİŞİKLİKLERİ Uygulama sırasında ortaya çıkan nedenlerle yapılması gerekli görülen proje değişiklikleri, projeyi yapan mühendis tarafından onaylanmalı ve durum imzalı bir tutanakla belgelenmeli, ilgili kuruluşların onayı alınmalıdır.
