05 Şubat 2013 tarihli ve 28550 sayılı Resmi gazete ile yürürlüğe girmiş olan “Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” yayınlanmıştır. İLGİLİLERE DUYURULUR…
5 Şubat 2013 – Sayı : 28550 RESMÎ GAZETE Sayfa : 21
Çevre ve Şehircilik Bakanlığından:
YAPI DENETİMİ UYGULAMAYÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK
YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK
MADDE 1 – 5/2/2008 tarihli ve 26778 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yapı Denetimi
Uygulama Yönetmeliğinin 1 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1) Bu Yönetmeliğin amacı, 29/6/2001 tarihli ve 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında
Kanuna göre faaliyet gösteren Merkez ve İl Yapı Denetim Komisyonlarının, yapı denetim kuruluşlarının
ve laboratuvarların kuruluş ve çalışmaları; yapı denetim kuruluşlarında ve laboratuvarlarda
görev alacak denetçi mimar ve mühendisler ile diğer görevlilerde aranacak nitelikler;
ilgili idare, proje müellifi, yapı müteahhidi, şantiye şefi, yapı sahibi ile yapı denetim kuruluşu
ortaklarının görev ve sorumlulukları; yapı denetimi hizmet sözleşmesinin düzenlenmesi ve hizmet
bedellerinin ödenmesi; yapılara sertifika verilmesi ve Kanunun uygulanmasına ilişkin usul
ve esasları belirlemektir.”
MADDE 2 – Aynı Yönetmeliğin 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde, 13 üncü
maddesinin altıncı fıkrasında ve 20 nci maddesinin üçüncü fıkrasının (ç) bendinde geçen “Yapı
Denetim” ibareleri “Merkez veya İl Yapı Denetim” olarak değiştirilmiştir.
MADDE 3 – Aynı Yönetmeliğin 5 inci maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“b) Yapıya ilişkin bilgi formunu, yapının denetimini üstlendiği konusunda ek-5’te gösterilen
form-3’e uygun taahhütnameyi, yapı denetim kuruluşunun yapı sahibi ile imzaladığı
ek-6’da gösterilen form-4’e uygun sözleşmeyi ve projelerdeki eksikliklerin giderildiğini gösterir
proje kontrol formunu ilgili idareye verir. Bu belgelerde noter tasdiki aranmaz.”
MADDE 4 – Aynı Yönetmeliğin 9 uncu maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
‘‘(1) Her türlü yapı inşası işinin Bakanlıkça yetki belgesi verilmiş gerçek veya tüzel kişiler
tarafından üstlenilmesi mecburidir. Yapı müteahhidi, şahsen sahip olduğu teknik ve mali
kaynakları kullanarak veya taşeron marifetiyle yapım işini ticari maksatla üstlenen, yapının
plana ve mevzuata, fen, sanat ve sağlık kurallarına, ruhsata ve eki projelere uygun olarak ve
bünyesindeki mimar ve mühendisler ile diğer uzmanların gözetimi altında inşa edileceğini yapı
sahibine ve ilgili idareye taahhüt eden gerçek veya tüzel kişidir.’’
MADDE 5 – Aynı Yönetmeliğin 10 uncu maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(6) Yapı denetim kuruluşlarının; Kanunun 8 inci maddesi uyarınca denetim izin belgesinin
iptal edilmesi hariç olmak üzere, kuruluşun tasfiye edilmesi veya kuruluş amaç maddesinin
değiştirilerek yapı denetim faaliyeti dışında başkaca bir faaliyette bulunması hallerinde,
haklarında uygulanmakta olan idari müeyyideler var ise bunların bitim tarihinden itibaren kuruluşun
ortaklarının kaydı, talepleri üzerine Bakanlık nezdinde tutulan yapı denetim kayıtlarından
çıkarılır.”
5 Şubat 2013 – Sayı : 28550 RESMÎ GAZETE Sayfa : 21
Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 21
MADDE 6 – Aynı Yönetmeliğin 10 uncu maddesinin ikinci, dördüncü ve beşinci fıkralarında,
12 nci maddesinin ikinci ve yedinci fıkralarında, 13 üncü maddesinin birinci fıkrasında,
14 üncü maddesinin birinci fıkrasında, 17 nci maddesinin birinci fıkrasında ve geçici
8 inci maddesinde yer alan “Yapı Denetim” ibareleri “Merkez Yapı Denetim” olarak değiştirilmiştir.
MADDE 7 – Aynı Yönetmeliğin 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi ile üçüncü
ve altıncı fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“c) Kuruluş ortaklarının diploma veya yerine geçen belgelerinin asılları veya ibraz edilen
asıllarının Bakanlık merkez veya taşra teşkilatı veya belgelerin verildiği ilgili kurum tarafından
tasdikli sureti, ek-13’deki form-11’e uygun taahhütnameleri, odaya kayıt belgeleri, sabıka
kaydı olmadığına dair beyanı, T.C. kimlik numaraları, kuruluşça yetkilendirilen şirket müdür
ve ortaklarının noter tasdikli imza sirküleri ile diğer kuruluş ortaklarının noter tasdikli imza
beyanı,”
“(3) Merkez Yapı Denetim Komisyonunca Kanunun uygulandığı her il için o ilde faaliyet
gösterebilecek yapı denetim kuruluşu sayısı hesap edilir. Bu sayı hesap tarihi itibariyle; o
ile dair her yıl için Türkiye İstatistik Kurumundan temin edilen bir önceki yılsonuna ait nüfus
istatistiklerinin 20.000’e bölünmesi ile elde edilir. Ancak bu sayının, toplam denetlenen inşaat
alanının kuruluş yetki sınırı olan 360.000 m2’ye bölünmesi ile elde edilen sonucun %10 oranında
artırılması ile belirlenen sayıdan az çıkması halinde, o ilde faaliyet gösterecek kuruluş
sayısı toplam denetlenen inşaat alanına göre belirlenir. Küsuratlar bir üst sayıya tamamlanır.
İldeki kuruluş sayısının; faaliyetin durdurulması cezası alınmış olmasından dolayı eksilmesi
halinde, ildeki kuruluş sayısını belirlenen sayıya tamamlamak üzere yedekte bekleyen kuruluşlar
yapı denetim izin belgesi almak için sırasıyla davet edilir. Yedekte bekleyen kuruluş yoksa
yeni kuruluşa izin belgesi verilir.”
“(6) Yapı denetim kuruluşunca izin belgesi başvurusunda bulunulmasını müteakiben,
görevlendirilecek bir heyet tarafından kuruluşun faaliyet göstereceği ofisin asgari şartları haiz
olup olmadığına ilişkin rapor tanzim edilir. Bu rapor, izin belgesi verilmesi safhasında dikkate
alınır. Rapor hazırlanırken, aynı ofiste yapı denetimi haricinde bir başka ticari faaliyetin yürütülmemesi,
denetçiler için uygun çalışma ortamlarının, düzenli arşiv bölümünün ve proje incelemesine
uygun ortamın mevcut olması hususları göz önünde bulundurulur. Bir bağımsız
bölümde sadece bir yapı denetim kuruluşu faaliyet gösterebilir.”
MADDE 8 –Aynı Yönetmeliğin 13 üncü maddesinin dördüncü fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“(4) Laboratuvarlarda yapı malzemesi kalite kontrolü konusunda laboratuvar denetçi
belgesine sahip en az bir inşaat veya kimya mühendisi ile yardımcı teknik elemanlar istihdam
edilir. Zemin deneyleri konusunda laboratuar denetçi belgesine sahip en az bir jeoloji mühendisi
ile yardımcı teknik elemanlar zorunlu olmak üzere, denetçi belgesine sahip inşaat veya jeofizik
mühendisi istihdam edilir.”
Sayfa : 22 RESMÎ GAZETE 5 Şubat 2013 – Sayı : 28550
Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 22
MADDE 9 – Aynı Yönetmeliğin 14 üncü maddesinin yedinci fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 10 – Aynı Yönetmeliğin 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) ve (d) bentleri
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“ç) Proje ve uygulama denetçisi makine mühendisi, proje ve yapı denetimini yapar. Denetim
yetkisi sınırı 180.000 m2’dir.”
“d) Proje ve uygulama denetçisi elektrik mühendisi, proje ve yapı denetimini yapar.
Denetim yetkisi sınırı 180.000 m2’dir.”
MADDE 11 – Aynı Yönetmeliğin 16 ncı maddesinin birinci, üçüncü ve altıncı fıkraları
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1) Yapı denetim kuruluşu, 12 nci maddenin birinci fıkrasının (ç) bendinde sayılan asgari
istihdam edilmesi gereken personeli, faaliyetine devam ettiği sürece çekirdek personel olarak
istihdam etmek zorundadır. Aksi takdirde, eleman eksikliği giderilip uygun denetim elemanları
istihdam edilinceye kadar, yapı denetim kuruluşunun denetim sorumluluğu altında bulunan
mevcut yapılara ilişkin bilgi formları üzerinde işlem yapması engellenir ve uhdesindeki
denetim işlerinin devamına ve yeni denetim işi üstlenilmesine izin verilmez. Eleman eksikliği
üç ay içerisinde giderilmediği takdirde, asgari sayıda çekirdek personeli istihdam edinceye kadar
kuruluşun izin belgesi geçici olarak geri alınır.”
“(3) Denetçi mimarlar, denetçi mühendisler, kontrol elemanları ve yardımcı kontrol
elemanları 17 nci maddenin altıncı fıkrasında yer alan istisnalar hariç olmak üzere, sadece bir
ilin sınırları içerisinde görev yapabilirler. Yapı denetim kuruluşu, denetçi mimarlar, denetçi
mühendisler, kontrol elemanları ve yardımcı kontrol elemanlarının denetleme yetkisine sahip
oldukları yapı inşaat alanı aşıldığı takdirde, ilave denetçi mimar, denetçi mühendis, kontrol
elemanı ve yardımcı kontrol elemanı görevlendirmek ve bununla ilgili belgeleri İl Yapı Denetim
Komisyonuna vermek zorundadır.”
“(6) Vefat, hastalık, izin, istifa ve benzeri nedenlerle denetçi mimar, denetçi mühendis,
kontrol elemanı veya yardımcı kontrol elemanlarından birinin yapı ile ilişkisinin kesilmesi hâlinde,
yapı denetim kuruluşunca yapının ilişik kesme anındaki durumunu belirleyen ek-20’de
gösterilen form-18’e uygun seviye tespit tutanağı tanzim edilir; ayrılan denetçi mimar, denetçi
mühendis, kontrol elemanı veya yardımcı kontrol elemanının yerine görev yapacak, kuruluş
bünyesinde bulunan aynı statüdeki personel altı işgünü içinde geçici olarak görevlendirilir. Seviye
tespit tutanağı geçici personel görevlendirmeye ilişkin dilekçe ekinde ilgili idaresine gönderilir.
Bu tarihten itibaren yeni görevlendirme yapılıncaya kadar geçen süre içinde yapı ile
ilgili her türlü sorumluluk geçici olarak görevlendirilen personele aittir. Yapı denetim kuruluşunca
ilgili personelin görevinden ayrılmasını takip eden otuz işgünü içinde görevlendirilen
aynı statüdeki yeni personel için, yapının göreve başlama anındaki durumunu gösteren ek-20’de
gösterilen form-18’e uygun seviye tespit tutanağı düzenlenerek durum ilgili idareye ve görev
yaptıkları ilde bulunan İl Yapı Denetim Komisyonuna bildirilir.”
5 Şubat 2013 – Sayı : 28550 RESMÎ GAZETE Sayfa : 23
Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 23
MADDE 12 – Aynı Yönetmeliğin 16 ncı maddesinin ikinci ve sekizinci fıkralarında,
17 nci maddesinin ikinci fıkrasında, 20 nci maddesinin birinci fıkrası ile üçüncü fıkrasının (a)
bendinde ve 23 üncü maddesinin birinci ve sekizinci fıkralarında geçen “Yapı Denetim” ibareleri
“İl Yapı Denetim” olarak değiştirilmiştir.
MADDE 13 –Aynı Yönetmeliğin 18 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“Merkez ve İl Yapı Denetim Komisyonları
MADDE 18 – (1) Merkez Yapı Denetim Komisyonu, konu ile ilgili Bakanlık personeli
arasından biri başkan olmak üzere Bakanlıkça görevlendirilecek toplam yedi üyeden oluşur.
Üyeler tespit edilirken ayrıca birer yedek üye de belirlenir. Komisyon, Bakanlıkça uygun görülen
birimin bünyesinde faaliyetlerini yürütür. Bakanlık, gerek görülen konular hakkında çalışmada
bulunmak üzere ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile meslek ve sivil toplum kuruluşlarının
temsilcilerini oy hakları olmaksızın Komisyonda görevlendirebilir.
(2) İl Yapı Denetim Komisyonu, her ilde çevre ve şehircilik il müdürlüğünün teklifi
üzerine, Merkez Yapı Denetim Komisyonunca görevlendirilecek, il müdür yardımcısının başkanlığında,
en az şube müdürü seviyesinde bir üye ile mimar veya mühendis unvanlı teknik
personelden üç üye olmak üzere toplam beş üyeden teşkil edilir. Üyeler tespit edilirken ayrıca
birer yedek üye de belirlenir. İl Yapı Denetim Komisyonunun sekretaryası il müdürlüğünce
uygun görülen birim tarafından yürütülür. İl Yapı Denetim Komisyonu, gerek görülen konular
hakkında çalışmada bulunmak üzere ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile meslek ve sivil toplum
kuruluşlarının temsilcilerini oy hakları olmaksızın Komisyon toplantılarına davet edebilir.”
MADDE 14 – Aynı Yönetmeliğin 19 uncu maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“Merkez ve İl Yapı Denetim Komisyonlarının çalışma usul ve esasları
MADDE 19 – (1) Merkez Yapı Denetim Komisyonu;
a) Başkanın yazılı veya sözlü daveti üzerine üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır.
Kararlar çoğunlukla alınır. Çekimser oy kullanılamaz. Oyların eşitliği halinde, başkanın
bulunduğu taraf çoğunlukta sayılır.
b) Yapı denetim kuruluşları, laboratuvarlar ile bunların şubelerinin donanım ve teknik
altyapı açısından inceletmek ve değerlendirmek, yapı denetim kuruluşlarının ve laboratuvarların
faaliyetlerinin denetlenmesini sağlamak, denetçi belgeleri ile yapı denetim kuruluşlarına,
şubelerine ve laboratuvarlara izin belgesi düzenlemek ile görevlidir.
c) İhtilaflı konuların, şikâyetlerin ve yapı denetim kuruluşlarının ve laboratuvarların
faaliyetlerinin mahallinde incelenmesini ister.
Sayfa : 24 RESMÎ GAZETE 5 Şubat 2013 – Sayı : 28550
Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 24
ç) Yapı denetim kuruluşlarının ve laboratuvarların denetçi mimar ve mühendisleri ile
kontrol ve yardımcı kontrol elemanlarının meslek içi eğitim faaliyetlerine ilişkin karar alabilir.
Bu eğitimler için, kamu veya özel sektör kuruluşları ile işbirliği yapılabilir.
(2) Merkez Yapı Denetim Komisyonunun yapı denetim izin belgesi, laboratuvar izin
belgesi ve denetçi belgesi verilmesi ile ilgili iş ve işlemlerinin sekretarya hizmetleri, Bakanlıkça
uygun görülen birim tarafından yürütülür.
(3) İl Yapı Denetim Komisyonları;
a) İl Yapı Denetim Komisyonu başkanın yazılı veya sözlü daveti üzerine üye tam sayısının
salt çoğunluğu ile toplanır. Kararları çoğunlukla alınır. Çekimser oy kullanılamaz. Oyların
eşitliği halinde, başkanın bulunduğu taraf çoğunlukta sayılır.
b) İl Yapı Denetim Komisyonu, yapı denetim kuruluşları, laboratuvarlar ile bunların
şubelerinin donanım ve teknik alt yapı açısından yeterliliğini ve bunların faaliyetlerini denetlemek
ve denetçi, kontrol ve yardımcı kontrol elemanları ile şantiye şeflerinin adres değişikliği
işlemlerini gerçekleştirmek ile görevlidir.
c) İl Yapı Denetim Komisyonu, ihtilaflı konuları, şikayetleri ve yapı denetim kuruluşlarının
ve laboratuvarların faaliyetlerini mahallinde inceler; bunun için gerektiğinde eleman
veya elemanlar görevlendirebilir.
ç) İl Yapı Denetim Komisyonu üç ayda bir çalışma faaliyetleri ile ilgili istatistik bilgilerini
Merkez Yapı Denetim Komisyonuna gönderir.
d) Yapı denetim kuruluşlarının, denetçilerinin, kontrol elemanlarının ve yardımcı kontrol
elemanlarının Yapı Denetimi Hakkında Kanun ve ilgili mevzuata aykırı uygulamalarına
ilişkin olarak inşaatın bulunduğu ilin çalışma birimlerince hazırlanan raporlar, aynı ilin komisyonunca
değerlendirilir ve Kanunda belirtilen müeyyidelerin uygulanmasının gerektiğine karar
verilmesi halinde Bakanlığa teklifte bulunulur.
e) Denetçi belgeleri ile yapı denetim kuruluşu ve laboratuvar izin belgelerinin vize işlemlerini
gerçekleştirmek ile görevlidir.
(4) Merkez veya İl Yapı Denetim Komisyonu üyeliği yapanlar, bu üyelik sona erdikten
sonraki iki yıl içinde, herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı olamaz.”
MADDE 15 – Aynı Yönetmeliğin 25 inci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“(1) Kanun ile öngörülen hizmet bedellerini karşılamak üzere, Bakanlıkça Defterdarlık
Muhasebe Müdürlüğü ve Mal Müdürlüklerinde emanet hesapları açılır. Yapı denetim kuruluşunun
hizmet bedelleri, yapı sahibince bu hesaplara yatırılır. Yapı denetim hizmetine ait her
hakediş bedelinin % 3’ü ruhsatı veren ilgili idarenin ve % 3’ü ise Bakanlık bünyesindeki döner
sermaye işletmesinin hesabına aktarılır.”
5 Şubat 2013 – Sayı : 28550 RESMÎ GAZETE Sayfa : 25
Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 25
MADDE 16 – Aynı Yönetmeliğin 26 ncı maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“(1) Yapı denetimi hizmeti için yapı denetim kuruluşuna ödenecek hizmet bedellerine
esas oranlar, aşağıdaki cetvelde belirlenen asgari hizmet bedelleri oranlarından az olmamak
şartıyla, yapı sahibi ile yapı denetim kuruluşu arasında akdedilecek sözleşmede belirtilir.”
MADDE 17 – Aynı Yönetmeliğin 28 inci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“(1) Yapı denetim kuruluşu, 27 nci maddede belirtilen oranlara göre her yapı bölümü
veya kısmi yapı bölümü için, bu bölümlerin tamamlanmasını müteakiben, ek-24’de gösterilen
form-22’ye uygun hakediş raporunu tanzim eder. 27 nci maddede belirtilen gerçekleşme seviyelerinin
geçildiği tarih itibariyle geride bırakılan seviyeye dair hakedişin bir ay içinde hazırlanması
ve ilgili idareye sunulması gereklidir.”
MADDE 18 – Aynı Yönetmeliğin yedinci bölümünün başlığı “Yapılara Sertifika Düzenlenmesi”
olarak değiştirilmiştir.
MADDE 19 – Aynı Yönetmeliğin 30 uncu maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 20 – Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“Yapı Denetim Kuruluşlarının büro kriterleri
GEÇİCİ MADDE 11 – (1) İzin belgesi almış olan yapı denetim kuruluşları faaliyet
gösterdikleri büroları, 1/5/2013 tarihine kadar 12 nci maddenin altıncı fıkrasında belirtilen şartlara
uygun hale getirmek zorundadır.”
MADDE 21 –Aynı Yönetmeliğin Ek-4, Ek-6, Ek-8, Ek-13, Ek-14, Ek-15, Ek-16, Ek-17,
Ek-18, Ek-19, Ek-21 ve Ek-24’ü ekteki şekilde değiştirilmiş ve Ek-26 ile Ek-27’si yürürlükten
kaldırılmıştır.
MADDE 22 – Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 23 – Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Şehircilik Bakanı yürütür.
Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin
Tarihi Sayısı
5/2/2008 26778
Yönetmelikte Değişiklik Yapan Yönetmeliklerin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin
Tarihi Sayısı
1- 31/7/2009 27305
2- 7/8/2010 27665
3- 1/7/2011 27981
4- 3/4/2012 28253
5- 14/4/2012 28264
