Yapı Çukuru Kazılırken Alınacak Önlemler
1- İşe başlamadan önce ilgili makamlara haber verilir.
2- Kazıya başlamadan, komşu binaların durumu incelenir, alınması gerekli önlemler belirlenir. (iksa, tahkim)
3- Kazı işi bir plan dâhilinde yürütülmeli, ip iskelesi uygulanmış ve bütün ölçüm işleri bitirilmiş olmalıdır.
4- Küçük çukurlar ile gereksiz derin kısımlar çöküntüye sebep olmaması için doldurulmalıdır.
5- Yapı sahasına giriş ve çıkış yolları sert zeminli ve düzgün yapılmalı, giriş ve çıkışlara engel bulunmamalı.
6- Temel çukurunun takviye edilmesi için yeterli miktarda kereste hazır bulundurulmalıdır.
7- Yapı çukuru gece ışıklandırılmalı, kazalara karşı önlem alınmalı, çukur çevresi standartlara uygun olmalı.
8- Yapı çukurunun kenarına fazla miktarda kazılmış toprak yığılmamalıdır.
9- Yapı çukurunda mevcut suyu veya ani olarak dolabilecek suyu boşaltmak için gerekli önlemler alınmalıdır.
10- Kazılan toprak ataşman defterine işlenmeli ve ilgili teknik elemana imzalatılmalıdır.
11- Kazıdan çıkan boru ve kabloların korunmaları için ilgili dairelere haber verilmelidir.
12- Yapının temelleri bir an önce inşaa edilmelidir.
13- Özellikle ağır yapı temel zeminlerinde zemin yükleme deneyleri yapılmalıdır.
14- Kazılan toprağın bir kısmı saklanarak sonradan temel duvarlarının arkalarına doldurulmalıdır.
15- 1,5m den daha derin olan temel çukurları takviye edilmeli. Kazı şekilleri; Tesviye kazısı; Yapının inşaat sahasının düzeltilme işidir. Sahanın çalı, çırpı, ot ve benzeri maddelerden temizlenmesine kaba tesviye denir. Arazi yüzeyinin düzeltilerek yatay hale getirilmesine ise tesviye denir. Tesviye kazma, kürek, greyder ve dozerlerle yapılır. Binanın durumuna göre arazi üzerinde düzeltmeler yapılır. Düzeltme belli bir kot seviyesinden geçer. Bu seviyeden geçen çizgiye tesviye çizgisi denir. Tesviye çizgisi üzerindeki toprak hafriyat yapılır. Tesviye çizgisi altında kalan kısımlarda ise dolgu yapılır. Dolgu için zararlı toprak kaldırıldıktan sonra yüzey ıslatılır 15-30cm kalınlığında toprak serilerek tokmaklarla sıkıştırılır.
Tahkimat;
Yapı zeminin pekleştirilme işine tahkimat denir.
1- Temel çukuru temel boyutlarına göre daha geniş açılır.
2- Çalışanların rahat çalışmasını temin etmek için temel çukuru kenarı ile temel arasında 20-60cm arasında boşluk bırakılır.
3- Derinliği 2m’ye kadar olan kazıklar dik olarak yapılır.
4- 2m’yi geçen ve 4m’ye kadar olan çukurlar kademeli ve şevli olarak kazılır.
5- Kumlu ve killi zeminlerde 60o ’lik şev yapmak yeterlidir.
6- Yapı çukurunun duvarı kendini tutamayacak kadar gevşek ise toprağın desteklenmesi yani pekleştirilmesi gerekir.
