İnsan kaynaklı ya da doğal afetlerin doğrudan ya da dolaylı olarak neden olduğu maddi ve manevi kayıpların büyüklüğü, afet yönetiminin ve koordinasyonunun titizlikle ele alınması gerektiğinin bir kanıtıdır.
Türkiye’de afet yönetimi ve koordinasyonu alanında dönüm noktası ise 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi’dir. Bu çerçevede; ülkemizde yeni bir afet yönetim modeli uygulamaya konulmuştur. Bu model, afet ve acil durumların sebep olduğu zararların önlenmesi için tehlike ve risklerin önceden tespitini, afet olmadan önce meydana gelebilecek zararları önleyecek veya en aza indirecek önlemlerin alınmasını, etkin müdahale ve koordinasyonun sağlanmasını ve afet sonrasında iyileştirme çalışmalarının bir bütünlük içerisinde yürütülmesini öngörmektedir.
Bu çerçevede Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı tarafından tüm illerde ve bölgelerde Türkiye Müdahale Planının eksiklerinin gözlenmesi ile uygulanabilirliğinin arttırılması amacıyla belirli dönemler halinde masa başı ve icra tatbikatlarının yapılması istenmiştir. Böylece Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP) nın eksiklerinin gözlenmesi, kurumlar arası koordinasyon ve işbirliğinin arttırılması amaçlanmaktadır.
Her türlü afet ve acil durum için hızlı, etkili ve kapsamlı bir müdahale organizasyonu oluşturan Türkiye Afet Müdahale Planıyla
· Daha kısa zamanda, daha geniş alanda, daha çok hayat kurtarılacak...
· Kaynakların etkin kullanımı ile müdahale çalışmaları hızlı bir şekilde gerçekleştirilecek…
· Ekonomik ve sosyal kayıplar en aza indirilecek...
· Kesintiye uğrayan yaşam faaliyetleri en kısa sürede normale dönecek...
TAMP, Türkiye'de yaşanabilecek her tür ve ölçekteki afet ve acil durumlara etkin müdahale için görev alacak, kamu kurumları, özel sektör, sivil toplum kuruluşları ve gerçek kişileri kapsıyor. Entegre planlama yaklaşımı ve modüler yapısıyla afet sırasındaki operasyon risklerini en aza indirecek bir sistem.
Başbakanlık AFAD koordinasyonunda birlikte çalışabilirliğin ön planda olduğu TAMP ile eşgüdüm halinde çalışan ana çözüm ortakları merkezde:
· İçişleri Bakanlığı
· Ulaştırma, Denizcilik Ve Haberleşme Bakanlığı
· Sağlık Bakanlığı
· Enerji Ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı
· Çevre Ve Şehircilik Bakanlığı
· Aile Ve Sosyal Politikalar Bakanlığı
· Gıda Tarım Ve Hayvancılık Bakanlığı
· Maliye Bakanlığı
· Türk Kızılayı
İllerde ise İl Afet Müdahale Planı kapsamında Valilik İl Afet ve Acil durum Müdürlükleri koordinasyonunda aynı kurumların taşra teşkilatları.
TAMP ile herhangi bir afet anında kimin ne yapacağı ve müdahalenin nasıl bir organizasyon içinde yapılacağı şimdiden belirlenmiş durumda.
Müdahalede yürütülen hizmetlerin niteliğine göre oluşturulan 28 hizmet grubu bulunuyor. TAMP deprem, sel, heyelan, çığ, yangın, endüstriyel kazalar ve toplu nüfus hareketleri gibi afet ve acil durumlara müdahalede görev alacak hizmet grupları ve koordinasyon birimlerinin rollerini, görev ve sorumluluklarını uzmanlık alanlarına uygun bir biçimde tanımlıyor, afet öncesi, afet sırası ve sonrasındaki müdahale planlamasının temel prensiplerini belirliyor.
TAMP’ın bilişim altyapısı olan Afet Yönetimi ve Karar Destek Sistemi, AYDES, müdahalede görevli olan tüm kurum ve kuruluşların talep ve kaynak yönetimi yapabileceği, oluşturduğu iletişim ağı sayesinde ortak karar-destek mekanizmalarıyla daha hızlı koordinasyona imkân sağlayan web tabanlı bir bilgi sistemidir.
TAMP’ı destekleyen unsurlardan biri de afet anında ihtiyaç duyulacak geçici barınma malzemelerinin gerekli yerlerde zamanında ulaşabilmesi için Türkiye çapında kurulan 22 lojistik merkez; Lojistik merkezlerden bir tır dakikalar içinde yüklenerek yola çıkabiliyor, malzemeler uzaktan takip ve kontrol edilebiliyor.
Sistemin işlerliğini ve toplumsal farkındalığı arttırmak için tüm Türkiye’de düzenli olarak her seviyede eğitim ve tatbikatlar düzenleniyor.
İl Müdürlüğümüzün katılımı ile düzenlenmesi planlanan TAMP-Yalova için İL Afet Acil Durum Müdürlüğünde bir toplantı düzenlendi. İl müdürlüğümüz bünyesinde yürütülen projelerden biri olan Muhtemel Deprem Senaryolarının ve Önlemlerinin Araştırılması (ELER Deprem Kayıp Tahmin Programı) konulu çalışmamızdan elde edilecek verilerle bir tatbikat senaryosu oluşturulacaktır. ELER projesinin tamamlanmasıyla muhtemel bir deprem sonrası oluşabilecek hasar dağılımını ve can kayıplarını en kısa sürede öngörmeyi hedeflemekteyiz. ELER Deprem Kayıp Tahmin Programı ile belirlenen bir bölgede yaratacağımız senaryo bazlı bir deprem ile ortaya çıkacak yıkım ve kayıpların sonucu Tatbikat senaryomuz içinde değerlendirilecektir. Tatbikat senaryosu olarak belirlenen Mahallerimizde 6.0 büyüklüğünde bir deprem meydana geldiği, depreme bağlı ikincil afetlerin yaşanması kurgulanarak hazırlanan senaryo akışı içinde kendisine görev düşen her bir hizmet grubuna sorular sorulup, yöneltilen soruların ve yaşanan afet ve acil durumlara karşı aldıkları aksiyonları içeren cevaplar değerlendirilecektir.
