Kentsel Ulaşım Çeşitlenmeleri; bireysel ulaşım, ara toplu taşım ulaşımı, toplu taşım olarak ayrılmıştır. Toplu taşıma sistemleri herkesin kullanımına açık olan ve aynı anda birden fazla yolculuğun yapılmasını sağlayan, önceden belirlenen güzergahlarda, belirli durak noktalarında duraklayarak, günün belli saatleri arasında, planlanan servis sıklığına göre ve belli bir taşıma ücreti karşılığında verilen bir kamu hizmetidir. Ara Toplu Taşım Sistemi (minibüs, taksi, dolmuş, servis vs.) toplu taşımanın hizmet vermediği alanlara servis yapma amacı içerisindedir. Toplu taşıma farklı kullanım şekillerinde dört türden oluşmaktadır. Bunlar: lastik tekerlekli, raylı, denizyolu ve hava yolu taşım sistemleri olmak üzere 4’e ayrılır. Lastik tekerlekli yani karayolu taşıma sistemi en çok tercih edilen ulaşım şeklidir.
Kent planlaması yapılırken ulaşım hatları ve bu hatlardaki toplu taşıma sistemleri oldukça önemlidir.
Toplu taşımada başarının sağlanması için işletmeci açısından verimlilik (enerji, yakıt, çalışan, bakım, araç vb…) toplum açısından etki ( engelli erişimi, yolcu çekimi, az kirlilik, yol tıkanıklığının azalması, az enerji tüketimi, kentsel gelişim) ve kullanıcı açısından etkinlik (ücret, hız, güvenlik, hizmet kalitesi, erişilebilirlik vb…) niteliklerinin olması gerekmektedir. Kullanıcı açısından toplu taşımanın başarımını; kent alanı ile toplu taşıma ağının paralelliği, toplu taşımanın kente ve birbirine entegre olması ve yolcular ile toplu taşıma araçlarının nitelikleri belirlemektedir.Toplu taşıma sistemlerinden hangisinin kent için uygun olduğunun belirlenmesinde aşağıdaki ölçütler kullanılır.
Kent Büyüklüğü ve Formu: Nüfus yoğunluğu ve yapı yoğunluğuna göre toplu taşıma sistemi belirlenmesi,
Öngörülen Yolculuk Talep Düzeyine Göre Teknoloji Seçimi: Yolculuk talebine göre yolcu kapasitesi uygun olan taşıt türlerinin tercih edilmesi,
Maliyet: Taşıt türüne göre maliyetin hesaplanması,
Çevresel Etkiler: Uzun vadeli hedeflere göre talebin minimum maliyetle karşılanması.
İstasyon ve Durak Yerlerinin Seçimi: Kentlerdeki yoğunluklara göre hem ihtiyacı karşılayacak hem de erişimin kolay olduğu durak noktalarının belirlenmesi.
Hat Uzunluğu: Kentin yapısı, yolculuk taleplerinin kentteki dağılımı gibi özelliklere göre hattın hizmet verme uzunluğunun belirlenmesi (Yolculuk yoğunluğu fazla olan bir hatta uzun demiryolu sistemi getirilmesi gibi).
Bütünleşik Ulaşım Sistemi: Sistemin kendi içinde ve diğer ulaşım sistemleriyle entegre olması.
Garaj ve Park Alanlarının Planlanması: Sistemin hizmet vermediği zamanlarda araçların bekleme ve depolama yapabilmesi için büyük alanların oluşturulması.
