Yaklaşık bir yıldır devam eden Müdürlüğümüze ait İnşaat Yıkıntı Atıklarının Hazır Beton Sektöründe Yeniden Kullanılması AR-GE Projemiz çalışmaları kapsamında, taze beton deneyleri için kullanılan atık numuneler ve özellikle kentsel dönüşüm projeleri kapsamında oluşan yıkıntı atıklarının hazır beton üretiminde hammadde olarak kullanılması konusu araştırılmaktadır.
Kentsel dönüşüm kapsamında yıkımı gerçekleştirilmiş yapılardan, özellikleri ve beton sınıfı dosya üzerinde incelenip gerekli teknik verileri kaydedilerek deney çalışmalarında kullanılmak üzere belirli miktarda yıkıntı atığı alınmıştır.
Alınan numunelerin kantar marifetiyle ölçümleri yapılmış, toplam 600kg olan numune atıkları kırım yapılacak sahaya bırakılmıştır. İl Müdürlüğümüz Ar-Ge ekibi nezaretinde konkasör ile kırımı yapılan numuneler 0-5 ,5-12, 12-19 mm çaplara ayrılmıştır. Söz konusu numuneler deneylerde kullanılmak üzere İl Müdürlüğümüzde depolanmıştır.
Daha önce bu numunelere ait gerekli test ve deneylerin yapımına Müdürlüğümüz Yapı Malzemeleri Laboratuvarında başlanmıştır. İlk deney olan Los Angeles Aşınma deneyi TS EN 1097-2 standardına uygun olarak kurumumuz laboratuvarında ve Müdürlüğümüz teknik elemanlarınca gerçekleştirilmiştir.
Ayrıca Beton agregalarından ince kum içinde bulunan 0,063 mm elek altı çok ince malzeme (kil, silt ve çok ince taş unu) içeriği ve kalitesi beton kalitesi açısından büyük önem taşımaktadır.
Agregalarda 0,063 mm elek altı çok ince malzemeler agrega içinde ince halde dağılmış veya topaklar halinde veya agrega tanelerine yapışık olarak bulunabilirler. Bu malzemeler genellikle kil, silt ve çok ince taş unudur. TS 706 EN 12620 standardında ince agreganın içinde bulunan çok ince malzeme muhtevasının %3’den az olması halinde ince malzeme zararsız kabul edilmekte, çok ince malzemenin %3’ün üzerinde olması halinde ise TS EN 933-9 Metilen Mavisi deneyi veya TS EN 933-8 Kum Eşdeğerliği deney sonuçlarının belirlenen sınır değerlerini sağlaması istenmektedir. Bu kapsamda Metilen Mavisi deneyi Müdürlüğümüz teknik elemanlarınca yapılarak sonuçlar değerlendirmeye alınmıştır.
Metilen Mavisi Deneyi Nasıl Yapılır?
Lâboratuvar numuneleri, (0-2) mm tane büyüklüğüne sahip en az 200 g agrega ihtiva eden bir kısmî numune elde edilmesi amacıyla, TS EN 932-2’ye uygun olarak azaltılmalıdır. Kısmî numune, (110 ±5) ºC’de sabit kütleye kadar kurutulur ve soğumaya bırakılır. Kuru kısmî numune, etkin bir ayırmanın ve (0-2) mm aralığındaki tüm tanelerin toplanmasının sağlanması için bir deney fırçası kullanılarak, koruyucu bir elek ile korunan (gerekirse) 2 mm göz açıklıklı bir elekten elenir. 2 mm göz açıklıklı elekte tutulan taneler ayırılır ve gerekirse bu elekten geçen malzeme, en az 200g’lık bir deney numunesi kısmı elde etmek için, TS EN 932-2’ye uygun olarak azaltılır. Deney numunesi kısmı tartılır ve kütle, 1 g yaklaşımla M1 olarak kaydedilir.
Leke deneyinin açıklanması;
Leke deneyi, her boya ilâvesinden sonra, cam çubuk ile süspansiyondan bir damla alınması ve
damlanın süzgeç kâğıdı üzerine bırakılmasından ibarettir. Meydana gelen leke, renksiz ıslak bir bölge ile çevrelenen ve genellikle homojen mavi renkli bir merkezî malzeme birikintisinden oluşur. Alınan damlanın miktarı, birikinti çapı 8 mm ilâ 12 mm arasında kalacak şekilde olmalıdır.Islak bölgede, yaklaşık 1 mm’lik açık mavi bir halka ihtiva eden bir hâlenin, merkezî birikinti etrafında meydana gelmesi durumunda, deney, pozitif olarak mütalâa edilir. Dönüm noktasına yaklaşıldıkça, hâle belirir, ancak kil minerallerinin boya adsorpsiyonunu tamamlamaları biraz zaman alacağından, bu hâle daha sonra kaybolabilir. Bu nedenle, leke deneyi daha fazla boya çözeltisi ilâve edilmeksizin 1 dakika aralıklarla 5 dakika süreyle tekrarlanmak suretiyle, dönüm noktası tayin edilir.
